МЕНСК
гісторыя па фотаздымках

Дзякуючы маскоўскаму архітэктару Міхаілу Парусьнікаву ў Менску з'явіліся знаёмыя нам будынкі Нацбанка і КДБ. З яго ўдзелам аформіўся выгляд галоўнай вуліцы Менску, якую мы сёньня ведаем як праспект Незалежнасьці. Міхаіл Парусьнікаў быў і суаўтарам спартыўнага комплексу "Дынама". Ён нарадзіўся 12 лістапада 1893 года, а гэта значыць, што яму роўна 120 гадоў, паведамляе news.tut.by.

Міхаіл Парусьнікаў

Кароткая даведка. Хто такі Парусьнікаў?

На сайце Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа ў біяграфічнай даведцы, прысьвечанай Міхаілу Парусьнікаву, напісана, што ён нарадзіўся ў Маскве, скончыў Маскоўскае вучылішча жывапісу, скульптуры і дойлідства, а потым Вышэйшыя мастацка-тэхнічныя майстэрні. У гады Вялікай Айчыннай вайны Міхаіл Парусьнікаў працаваў на пасадзе старэйшага навуковага супрацоўніка Акадэміі архітэктуры СССР. У 1944-1948 гг. - Кіраўнік архітэктурна-праектных майстэрняў Камітэта па справах архітэктуры СССР.

Ён аўтар праекта планіроўкі і забудовы Астрахані (1930), шэрагу жылых дамоў на праспекце Міру ў Маскве (1936), аўтар праекта павільёна машынабудаваньня на Ўсерасійскай сельскагаспадарчай і саматужна-прамысловай выставе (1923) і будынка ў Яраслаўлі. Аднак самы вялікі ўклад Парусьнікаў унёс у архітэктуру Беларусі. У 1968 годзе атрымаў Дзяржаўную прэмію БССР.

Першым збудаваньнем на сучасным праспекце Незалежнасьці ў пасьляваенным Менску быў будынак Міністэрства дзяржбяспекі БССР (дом №17), які пачалі ўзводзіць вясной 1945. Пра гэта ў сваім артыкуле на TUT.BY аб пасьляваенным аднаўленні Менску пісаў краязнаўца Ўладзімір Валожынскі.

Дарожныя работы на вул. Савецкай - будучыні пр. Сталіна.

"На архітэктара - Міхаіла Парусьнікава - легла двайная адказнасьць: аб'ект будаваўся для ўсемагутнай у СССР арганізацыі, і будынак, будучы пабудаваны першым, павінен быў задаваць тон у будучай архітэктуры ўсяго праспекта Сталіна. Будаўніцтва завяршылася 1 сьнежня 1947 г. На будынку была ўсталявана вежа (з ёй звязана некалькі менскіх легенд). Гэтая вежа - самае высокае месца першай лініі цяперашняга праспекта Незалежнасьці - з'яўлялася па задуме М.Парусьнікава кампазіцыйным цэнтрам ўсёй частцы праспекта ад цяперашняй плошчы Незалежнасьці да плошчы Перамогі. Кажуць, што будынак КДБ на праспекце Незалежнасьці ў свой час быў прызнаны лепшым архітэктурным творам у СССР", - гаворыцца ў артыкуле.

Праектны позірк на будынак Міністэрства дзяржбяспекі з боку бульвара па вул. Камсамольскай. Архітэктары М. Парусьнікаў, Г. Баданаў.

Разам з іншымі архітэктарамі Міхаіл Парусьнікаў распрацоўваў эскіз планіроўкі Менску, у якім вызначыліся асноўныя напрамкі планіровачнага развіцьця нашага горада, у суаўтарстве ён распрацоўваў і праект планіроўкі і забудовы вуліцы Савецкая (праспект Незалежнасці).

Праект планіроўкі і забудовы Савецкай вул. (пр. і пл. Незалежнасці). Аўтары праекта: Парусьнікаў М.П., Асмалоўскі М.С., Кароль В.А., Баданаў Г.П.

Адначасова вялася праца па планіроўцы і забудове ансамбля Цэнтральнай плошчы (сёньня - Кастрычніцкая плошча), якой пастараліся надаць строгі выгляд. Забудова плошчы сфармавалася ў 1950-1960 гг., першапачаткова па праекце, распрацаваным архітэктарамі Г. Баданавым, В. Каралём, Л. Мацкевічам, М. Асмалоўскім, М. Парусьнікавым.

У 1945-1954 гадах па праектах Парусьнікава будавалі адміністрацыйныя будынкі, напрыклад, будынак Дзяржбанка, а цяпер - Нацыянальнага банка Рэспублікі Беларусь.

Будынак Дзяржбанка (цяпер - Нацбанк Беларусі). Будынак ўзвялі ў 1947 - 1952 гадах.

Вялікі ўклад унёс М.П. Парусьнікаў ў жыльлёвае будаўніцтва Беларусі.

Ад Камсамольскай у бок вул. Свярдлова. Злева - ведамасны 87- кватэрны жылы дом № 16 з харчовай крамай на першым паверсе. Сярэдзіна 1950-х, архітэктар Парусьнікаў.  З кнігі Віталя Кірычэнкі "Мінск. Гістарычны партрэт горада".

Пад яго кіраўніцтвам і з яго удзелам былі пабудаваныя жылыя дамы па цяперашнім праспекце Незалежнасьці, а таксама жылыя дамы і мост праз раку Свіслач.

Раён Цэнтральнай плошчы. Справа - жылы дом Менскай ЦЭЦ -2 (цяперашні адрас - праспект Незалежнасці, 23; архітэктар Г.Заборский, М.Парусников; 1954). У ім 20 студзеня 1955 адкрыў свае дзверы новы гастраном (№ 13) - адзін з найбуйнейшых у сталіцы і рэспубліцы (папярэднік сучаснага універсама "Цэнтральны". У верхняй частцы дома № 23 (роўна як і суседняга, які знаходзіцца насупраць, - № 22) сёньня ўжо адсутнічаюць групы дэкаратыўных элементаў (на фота відаць над балюстрадай. Фота сярэдзіны 50-х., з кнігі Віталя Кірычэнкі "Мінск. Гістарычны партрэт горада".

Жылы дом, архітэктары Г. Заборскі, М. Парусьнікаў, 1949-1953 гг .

Жылы дом на Савецкай вуліцы. Архітэктар Парусьнікаў.

Дом №17 па пр.Незалежнасці, арх. М.Парусьнікаў і Г. Баданаў. Зараз у гэтым доме знаходзіцца кафэ "Васількі".

Акрамя таго, Міхаіл Парусьнікаў з'яўляўся суаўтарам у групе архітэктараў, праектаваўшых спартыўны комплекс "Дынама" ў Менску.

Від на стадыён "Дынама". Частка панарамнага фота А. і М. Ананьіных, Фота з кнігі Віталя Кірычэнкі "Мінск. Гістарычны партрэт горада".